Van Engels tot Swahili Marjolein Kool is laaiend enthousiast

Marjolein gaat compleet op in Jua's muziek

Frontvrouw Marjolein Kool van globalrockband Jua was er al vroeg bij. Ze stond met slechts zes lentes al op de planken en voelt zich sindsdien als een vis in het water. Niet verwonderlijk als je bedenkt dat haar paplepel meer gevuld was met muzieknoten dan met pap. Ze leerde naast zingen ook blokfluit, piano, gitaar, melodica en accordeon spelen en schrapte het woord ‘podiumvrees’ uit haar woordenboek.

Wat is je bijgebleven van je eerste stapjes op het podium?
“In het begin is het allemaal heel spannend en ben je bang dat je de tekst vergeet, maar podiumvrees heb ik nooit echt gekend. Ik stond ook al op mijn zesde op het podium in diverse musicals, koren en toneelstukken. Vooral de kostuums vond ik toen natuurlijk prachtig.”

Podiumvrees heb je niet, maar wanneer is de spanning rond een optreden veranderd?
“Eigenlijk veranderde het toen ik zes jaar geleden met Jua aan de gang ging. Nu voel ik nog wel een beetje gezonde spanning bij een optreden, maar het heeft met vertrouwen te maken. Jua is mijn eerste, echte, grote band en we hadden vrij snel een drukke periode met vijf optredens in drie maanden. Dan gaat het hard. De eerste keer samen op het podium vond ik heel spannend, maar zodra je de tekst, de muziek en de gitaarstukken kent, kun je meer op het publiek letten. Die eerste ontwikkeling is leuk, want we vonden in het begin alles goed en waren heel tevreden over onze nummers en optredens. Pas als je het terugziet, word je kritisch en wil je ineens weer veel verbeteren. In die fase ga je letterlijk met van alles aan de slag. En kun je wat doorslaan in bijvoorbeeld het opstarten van allerlei webpagina’s. Je wilt overal te vinden zijn: Hyves, Facebook, Twitter. Ik weet nog dat Dennis (Postma, bassist van Jua) tegen mij zei: Zullen we ons maar gewoon op de muziek richten?”

Je zingt in meerdere talen. Welke talen zijn dit en welke taal is het moeilijkst om live te brengen?
“Dat klopt. Ik zing natuurlijk in het Engels, maar ook Frans, Swahili en Arabisch. Nederlands ontbreekt gek genoeg nog. Daar moeten we echt eens verandering in brengen. Arabisch is van de verschillende talen wel het lastigst, omdat het al zo lang geleden is dat ik in het noorden van Afrika studeerde. Ik studeerde Islamitisch recht en kwam dus in aanraking met Frans en Arabisch. De klanken van Arabisch zijn moeilijk. Het komt ook anders over dan bijvoorbeeld Swahili. Arabisch is wat harder, daar waar Swahili heel open en vrolijk klinkt. Zeker nu we wat meer de swingende kant opgaan met Jua, vind ik het echter het leukst om in het Frans te zingen. Ik vind het een fantastische taal en ik ben fan van Franse chansons.”

Hoe bereid jij je voor op een optreden?
“Je bedoelt een uur of zo voor het optreden? Dan ben ik altijd stil. Na het optreden ben ik heel blij en enthousiast, maar vooraf trek ik even naar de achtergrond om me spiritueel voor te bereiden; even mijn geest leegmaken. Het liefst met een rosétje. Niet dat ik me vol laat lopen hoor, maar even ter ontspanning.”

Wat is het verschil tussen Marjolein op het podium en van het podium?
“Op het podium ben ik heel zelfverzekerd. Er gaat dan een soort knop om en dan zijn de zenuwen in één keer weg. Behalve als er iets fout gaat natuurlijk. Dan denk je toch even: Oh, oeps en nu? Gelukkig gebeurt dat niet vaak en hoeven we elkaar bij Jua alleen maar even aan te kijken om het weer recht te zetten. Ik vind het heerlijk om contact te maken met de bandleden. Bij instrumentale stukken hoef ik bijvoorbeeld ook niet vooraan te staan. Dan loop ik even naar de drummer, want mensen willen ook wel eens zien wie daar zit en ze zitten tijdens een solo echt niet te wachten op een zangeres die daar een beetje met haar armen staat te zwaaien. Het is ook erg leuk om iemand anders de kans te geven om naar de voorgrond te treden.”

Wat is je grootste angst tijdens een optreden en wat geeft je de grootwww.jua-music.nlste kick?
“Jezelf niet kunnen horen, vind ik het ergst. Dan ben je gewoon klaar. Als je vals zingt is dat namelijk het eerst wat opvalt. Iedereen hoort dat. Slaat een drummer per ongeluk verkeerd, dan heeft het publiek het vaak niet door. Maar als een uithaal niet zuiver is… Dat is wel mijn grootste angst, daarom heb ik live ook wel eens bewust iets anders gedaan om te zorgen dat ik niet fout kon gaan. De grootste kick geeft het toch wel als de interactie met het publiek goed is. Zeker als zij uit hun dak gaan, dan kan ik ook helemaal los. Wij hadden dat bijvoorbeeld toen we in Duitsland speelden op een boerderij en tijdens de internationale vrouwendag in Tilburg. Het hoeft dan niet vol te staan, maar het doet wat met je als het publiek laaiend enthousiast is!”

Wie is je grootste voorbeeld op het podium?
“Moeilijk om daar antwoord op te geven. Ik zoek het meestal niet in de commerciële hoek. Wende Snijders is wel mijn voorbeeld. Dat komt ook weer door mijn liefde voor Franse chansons. Ik heb haar gezien op The Hague Jazz. Zij is fan-tas-tisch op het podium. Haar gezichtsuitdrukkingen, de manier waarop ze staat, danst, echt super. Er staat écht iemand! Maar het is altijd lastig om daar iets van over te nemen. Wij speelden bijvoorbeeld tijdens Mozaïek Festival en toen waren we allemaal in het rood/zwart gekleed. Dat was geweldig, maar is heel anders dan dat je in Lokaal Vredebreuk staat. Als je dan heel theatraal doet, staat iedereen je toch wat vreemd aan te kijken.”

Op welk podium zou je komend weekend optreden als je zelf mocht kiezen?
“’t Paard in Den Haag lijkt me mooi. Ik kan veel verzinnen, maar het grootste poppodium in je eigen stad zie ik wel zitten. Laat Ahoy of zo nog maar even zitten. Daar moeten we nog even voor door oefenen.”

Je hebt vroeger ook aan toneel gedaan. Zou je dit nog eens willen oppakken?
“Ik zou graag nog wel bij een musicalgroep willen of zo. Ik ga namelijk graag naar musicals als Miss Saigon. Niet dat ik dan meteen een hoofdrol zou willen, maar toch. Het lijkt me erg leuk. Maar ja, je kunt niet alles willen in het leven. Wees tevreden met wat je hebt en geniet ervan. Het gras bij de buren is zeker niet groener.”

Voor meer informatie over Jua surf je naar: www.jua-music.nl

Lieneke van den Berg maakt graag contact met publiek

Lieneke van den Berg - Foto door De Popfotograaf

Pas zes jaar geleden begonnen met drummen, maar Lieneke van den Berg heeft in deze korte tijd neergezet waar velen met enige jaloezie naar zullen kijken. In no time sloot ze zich aan bij haar eerste band Jua, stroomde naadloos door naar haar huidige band ShockTapes en zit ze momenteel ook nog in de orkestbak bij musicalgroep Rits. Dé drummer dus om eens aan de tand te voelen over haar podiumervaring.

Wanneer stond je voor het eerst op het podium?

“Poeh, dat is even denken hoor… Toen was ik een jaar of 15-16. Ik ben begonnen met bas en zang. Oh, nu schiet het me te binnen. Bij mijn eerste optreden heb ik gezongen. We hadden op school muziekavonden en daar heb ik me voor aangemeld. Ik heb toen zangstukken uit musicals gedaan. Grappig hoe je dan ineens kan denken: Oh ja, dat heb ik ook nog gedaan!”

Wanneer nam je live voor het eerst plaats op de drumkruk en wat kun jij je daar nog van herinneren?

“Zes jaar geleden ben ik begonnen met drumlessen en mijn eerste band was natuurlijk Jua. De eerste keer dat we met Jua op het podium stonden was voor een cursus voor geluidstechnici. Dat was meer een oefenoptreden hoor, want we hadden niet echt publiek dat voor ons kwam. Wij speelden eigenlijk, zodat de cursisten konden oefenen met het regelen van het geluid. Ons eerste optreden voor publiek was op 14 april 2006 bij de Loosduinse Motorvereniging. Toen was ik wel zenuwachtig, want ja, wat als ze onze muziek nou niks vinden en weglopen. Dat viel wel mee hoor, maar daar denk je toch aan.”

Als drummer zit je nog enigszins verstopt. Je hoort voornamelijk jezelf en via monitors hoor je de andere bandleden. Hoe is het om als drummer live op te treden?

“Sowieso haal ik heel veel energie uit optredens met ShockTapes en het orkest. Live spelen is ook de belangrijkste reden waarom ik beide vormen doe. En natuurlijk zit ik verstopt achter de drums, maar je merkt dat het publiek nieuwsgierig is. Ze willen toch weten wie er nou achter de drums zit. Ik kijk ook veel om me heen als we optreden, want ik maak graag contact met het publiek. Ik weet bijvoorbeeld nog dat we met Jua op de Grote Markt in Den Haag speelden voor Amnesty International. Wij speelden toen op zo’n podiumwagen, waarvan de zijdeur openstond. Dus mensen konden mij daar heel goed zien en ik weet nog goed dat daar een klein meisje compleet onder de indruk stond te kijken. Dus ja, dat is dan een hele, leuke manier om contact te maken. Beetje gekke bekken trekken en zo.”

Wat is het verschil in podiumervaring tussen ShockTapes en de stukken die je doet met musicalgroep Rits?

“Met ShockTapes sta je natuurlijk op het podium en bij musicals zit je in de orkestbak. Je ziet het podium niet en als het publiek lacht dan heb je geen idee waarom ze lachen. Onderling is het wel gezellig in de orkestbak. Je kunt toch een beetje loltrappen, als je maar niet te veel geluid maakt natuurlijk.”

Hoe ben je ertoe gekomen om bij een musicalgroep te gaan?

“Musicals heb ik altijd al leuk gevonden, dus toen ze een drummer zochten bij Rits dacht ik meteen: Dat wil ik doen! Het is wel heel hard werken en ik heb ook voor het eerst kennisgemaakt met bladmuziek. Je moet toch in 2,5 maand 41 nummers instuderen. Het zijn dan wel geen nummers van vijf minuten en er zijn best wel wat stukken die herhaald worden met slechts kleine variaties, maar toch. Het is hard werken. Ik weet niet wat ik leuker vind, eigenlijk is het appels met peren vergelijken tussen ShockTapes en Rits.”

Wat is het verschil tussen Lieneke op het podium en van het podium?

“Op het podium ben ik zelfverzekerder. Dan heb ik een duidelijk doel voor ogen. In het dagelijks leven ben ik toch wat makkelijker en kan ik meer met de wind meewaaien.”

We is je grote voorbeeld?

“Gavin Harrison, de drummer van Porcupine Tree. Hij is in de studio en live erg goed. Hij speelt ingewikkelde patronen, maar die klinken toch heel toegankelijk. Pas als je probeert het na te spelen, kom je erachter dat het zo eenvoudig nog niet is wat hij doet.”

Als je volgende week op je podium naar keuze zou mogen spelen. Welk podium zou dat zijn voor ShockTapes en welk podium voor het orkest?

“Nou, ik heb pas de musical “We will rock you” gezien en daar hadden ze een stellage boven het podium waar het orkest op zat en die werden af en toe heel duidelijk uitgelicht. Dat is dan niet een specifiek podium, maar dat lijkt me heel gaaf. Met ShockTapes lijkt Paradiso me wel wat.”

Waar kunnen we je binnenkort live zien?

“Met ShockTapes hebben we net drie weken een nieuwe bassist dus dat zal nog even duren voor we weer op het podium staan. De eerste keer wordt dan met het orkest en dat is in november, theater De Veste in Delft.”

Leo Sienot: “Eigenlijk was ik een soort kleine dictator”

Leo Sienot op Kaderock 2009 met Orange Snow

Muzikale alleseter Leo Sienot ademt muziek. Als hij niet bezig is met eigen projecten als singer/songwriter of met zijn band Orange Snow, dan kun je hem wel in zijn thuisstudio 'Studilio' vinden om de laatste hand aan een ander zijn productie te leggen. Uiteraard weerhoudt dit drukke schema Leo er niet van geregeld het podium op te zoeken en het zoet van het applaus te proeven.

Hoe is het allemaal begonnen?

“Ik was een jaar of 14-15 toen ik voor het eerst op het podium stond. Het was loei eng, dat weet ik nog wel. Ik speelde toen in een schoolbandje en we speelden als eerste na de pauze. Het was ook niet een klein podium of zo, maar meteen in aula. Het gordijn ging open en daar stonden we dan ten overstaande van leerlingen, leraren en ouders.”

De allereerste keer is uiteraard zeer spannend. Wanneer was je over die spanning heen?

“Eigenlijk was ik vrij snel over mijn nervositeit heen. Nervositeit komt toch naar voren uit een stuk onzekerheid. Als je boven het materiaal kunt staan, hoef je ook niet nerveus te zijn. Ik kan bijvoorbeeld drie van de vier sets vrij spelen, maar bij de vierde set, doordat ik dan als begeleider van een artiest speel, toch nerveus zijn. Nu voel ik bij het eerste nummer tijdens een optreden van m'n eigen band nog wel wat spanning, maar daarna niet meer. Bij mijn eindexamen aan het Conservatorium was ik wel nerveus, maar dan moet je ook presteren voor een commissie. Dat waren ook écht stukken hè? Dat is toch anders. Tijdens de Cd-presentatie van Orange Snow was ik weer totaal niet zenuwachtig, terwijl de rol van frontman toch extra druk legt.”

Wat is het verschil tussen een leidende en een andere rol in een band?

“Het gaat niet zo zeer om de leidende rol in de band, want dat kan ook de gitarist zijn. Als de gitarist degene is die de muziek schrijft en de arrangementen bepaalt, is hij vaak de muzikale leider. In de schoolband was ik niet de frontman, maar had ik wel een leidende rol. Eigenlijk was ik een soort kleine dictator. Ik schreef namelijk de muziek van alle nummers. De rol als frontman is wel anders, dan moet je toch een bepaalde aandachtsgeilheid hebben. Een drummer haalt denk ik meer voldoening uit andere aspecten van het optreden.”

Wat is het verschil tussen optreden en repeteren?

“Bij repetities voer je de nummers eigenlijk beter uit. Live speel je, denk ik, op 80% van je kunnen en dan heb je écht goed gespeeld! Dat merk je ook als je opnames maakt van een live optreden. Voor je gevoel liep het als een trein, maar als je het terug hoort, blijkt dat toch wat tegen te vallen. Dat komt ook door die enorme adrenalinestoot die je op het podium krijgt. Dat is het grote verschil: die adrenalinestoot.”

Wat geeft je de grootste kick tijdens een optreden en wat is de grootste tegenvaller?

“De grootste kick is als het publiek helemaal gaat voor je. Zeker als mensen één van je eigen liedjes meezingen. Een optreden wordt lastiger als het geluid tijdens de soundcheck goed was, maar tijdens het optreden beduidend minder is, of als het binnen de band om een onverklaarbare reden maar niet wil lopen.”

Voor welke artiest heb je op het podium de meeste bewondering en welke artiest heeft je voorkeur op opnames?

“Live heb ik dat met U2. Bono heeft zo’n enorme aanwezigheid op het podium. Of je nou van zijn stem houdt of niet, maar die man zou een kerkdienst van 50.000 man kunnen leiden met zijn stem en iedereen zou hem volgen. ‘Offline’ ben ik helemaal gek van Tim Christensen. Die heeft een geweldige band en schrijft zulke goede liedjes, dat ik zelf bijna zou stoppen met schrijven. En mijn grote gitaarvoorbeeld is Scott Henderson, een geweldige Jazz/Rock gitarist.”

Je speelt live voor je beroep, maar ook voor je plezier. Wat is het verschil?

“Als professional moet je mensen vermaken en speel je toch om brood op de plank te krijgen. Daar zitten soms opdrachten bij dat je gewoon je cash wilt pakken en weer weg wilt. Ik speel dus liever mijn eigen muziek voor 50 man publiek, dan covers voor 1.000 man. Met Orange Snow of als singer/songwriter is het oneindig veel leuker, dan leg je er desnoods op toe.”

Op welk podium wil je ooit nog eens spelen?

“Dat zou een stadion optreden moeten zijn. Twee jongens uit mijn band hebben eens in het voorprogramma van Guus Meeuwis opgetreden in het Philips Stadion en in het stadion van Heerenveen. Die vertelden hoe fantastisch dat was om mee te maken. Een stadion dus, dat lijkt me té bizar. Paradiso lijkt ook gaaf hoor, maar zo’n grote show voor tienduizenden mensen… Ik heb er wel eens aan mogen proeven hoor. Bv in de jaarbeurs voor zo’n 6.000 man met van die 5x5 schermen achter me, waar je dan heel groot op staat, maar dat is toch niet helemaal vergelijkbaar.”

In de ballon van Marlijn Helder

Marlijn Helder

Pianist en componist Marlijn Helder stond op 11-jarige leeftijd voor het eerst op de planken. Van dit optreden in het kader van haar opleiding aan het Koninklijk Conservatorium herinnert zij zich niets meer. Het bleek wél de aanzet voor een diepgewortelde liefde voor het podium. Deze specialiste in Russische en Franse muziek en 20^e eeuws repertoire lijkt door haar unieke blik op composities bestaande werken opnieuw te componeren.

Marlijn, in welke hoedanigheden kunnen we jou aantreffen op het podium?

“Dat zijn er een hele hoop. Dat kan als solist, als solist voor een orkest, als onderdeel van een kamermuziek ensemble (2-6 man) en als lid van een kamerorkest.”

Hoe ziet je voorbereiding eruit voor een optreden en verschilt dit als je solo speelt of als onderdeel van een geheel functioneert?

“Het verschilt zeker. In de voorbereiding voor een compleet solo optreden dan moet alles wijken. Bij een ensemble is dat minder. Voor een solo optreden staat bij mij alles in het teken van de deadline voor het optreden.”

Wat geeft die druk?

“Nou, klassiek is geen vrije vorm van muziek. Van alles wat je speelt, bestaan zomaar 200 tot 300 opnamen. De uitvoering waar je voor kiest, moet of héél apart zijn of héél accuraat. Eigenlijk geeft elk optreden een positieve impuls aan je carrière als je het goed doet en betekent een slecht optreden een setback of, in het ergste geval, het einde van je carrière. Nu geeft mij dat slechts gezonde spanning, maar voorheen stopte ik veel extra uren in de voorbereiding in de laatste 2 weken voor het concert. Dan liep het echt op tot 5, 6, 7, 8 uur en zelfs ’s nachts ging ik door. Nu heb ik dat niet meer. Ik kan mijn capaciteiten goed inschatten en met nog 2 weken te gaan weet ik precies wat ik moet doen. Je weet op een gegeven moment wat je kunt verwachten van het podium, jezelf en het publiek.”

Wat is het verschil in druk als solo artiest en als onderdeel van een ensemble?

“Als ik onderdeel uitmaak van een ensemble ben ik me meer bewust van het publiek. Het repertoire is ook beter te behappen dus heb je daar meer tijd voor. Het feit dat je één geheel moet neerzetten geeft een heel ander soort spanning. Je kunt je niet afsluiten van de rest. Solo heb ik veel meer het gevoel van de spotlight. Het voelt alsof ik in een soort ballon zit, snap je? Eigenlijk hoor ik het publiek pas bij het applaus. Solo ben ik me heel bewust van mijn fysiek. Het is alsof ik onder een vergrootglas zit. Met anderen voel ik ook geen zenuwen, terwijl ik alleen juist veel zenuwen voel. Dan trillen mijn handen en benen. Gelukkig zien de mensen in het publiek dat niet. Het zijn eigenlijk twee werelden, maar het is allebei gaaf hoor! Vroeger dacht ik nog wel: waarom doe ik mezelf dit aan? Maar je kunt er echt verslaafd aan raken.”

Als je geen piano zou spelen of zingen. Wat zou je dan op het podium willen doen?

“Acteren en, ik weet niet of ik dat ga zeggen, nou ja. Stand up comedy.”

Waar heb je live de meeste angst voor en wat geeft je de grootste kick?

“Vroeger was ik bang voor een blackout, maar nu ben ik zeker genoeg van mezelf. Wat ik wel altijd spannend vind, is of mijn idee van hoe een stuk moet klinken en wat ik mooi vind ook aankomt bij het publiek. Het is altijd maar de vraag of men het begrijpt of mooi vindt. Elk optreden kan je laatste zijn en dat is afhankelijk van wat een ander mooi vindt. Daar denk ik wel altijd aan. Het applaus geeft me voldoening. Het zorgt er ook voor dat je alles loslaat. Ja, het gaat ook zeker om het applaus. Je adrenaline niveau en je hartslag stijgen en dan bij die allerlaatste noot of het allerlaatste akkoord komt de ontlading. Vooral als er eerst een stilte is en daarna gaat het los. Dat is écht lekker. Als een applaus langzaam op gang komt, vind ik dat maar akelig. Nu kan ik meer genieten van mijn optredens. Nu ik verder ben in mijn carrière kan ik eindelijk kiezen alleen stukken te spelen waar ik voor 100% achtersta en dat maakt het makkelijker om het over te brengen aan het publiek. De verhouding tussen spanning en genieten slaat door naar genieten.”

Wat is het verschil tussen Marlijn op het podium en van het podium?

“Van het podium ben ik makkelijk, meegaand, een gangmaker, niet altijd even serieus, jong en gek en wil ik van elk moment genieten. Sociaal staat dan voor mij op één! Op het podium is dat anders. Dan ben ik: introvert, bedachtzaam, fysiek trager (het klinkt gek, maar zo voelt het) en geconcentreerd. Collega’s en vrienden vinden me vaak moeilijk te plaatsen op het podium. Ik hoef ook niet bevriend te zijn met de mensen met wie ik speel, maar dat is ook wel hoe het werkt in de klassieke muziek. Het gaat dan alleen om je muzikale vaardigheden. Het is een ander deel van je karakter wat op het podium naar boven komt. De sociale zijde is dan minder belangrijk. Het moet kloppen.”

Wil je weten waar Marlijn optreedt? Surf naar www.marlijnhelder.com